De heer dr. H.H.F. Wijffels
Postbus 20008
2500 EA Den Haag
Almere, 7 januari 2007
Geachte heer Wijffels,
Eind december stuurden de voorzitter en de directeur van GGZ-Nederland, respectievelijk Andree van Es en Jos de Beer u een brief waarin aandacht gevraagd werd voor een aantal prangende zaken in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Immers, stellen zij, de sector moet de samenleving vrijwaren van overlast die mede veroorzaakt wordt door gestoorde mensen en van de sector wordt verwacht dat zij een goede, menswaardige en ijkbare behandeling aan patiënten en clienten geeft.
Gesuggereerd wordt alsof mensen die hulp vragen aan vrijgevestigde dan wel institutioneel werkende hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg gestoorde mensen zijn die overlast veroorzaken. Er wordt in de GGZ inderdaad het begrip 'stoornissen' gehanteerd, afgeleid van de DSM IV, een (verouderd) classificatiesysteem afkomstig uit de VS, dat ten onrechte een diagnostisch systeem genoemd wordt. Het is in hoge mate subjectief en stigmatiserend. Op basis van dit systeem zouden bijvoorbeeld minister Hoogervorst en minister Verdonk psychiatrische stoornissen opgeplakt kunnen krijgen evenals u en ik.
De meeste mensen die om hulp vragen in de GGZ geven geen overlast, zijn vaak uiterst kundige, nuttige en hardwerkende leden van de maatschappij. Er zijn ook hardwerkende verslaafden, al ontken ik niet de overlast die verslaafden kunnen geven. Er is ook een groep mensen, die door een verstoring in de werking van de hersenen, waarvan men de oorzaak nog niet kent, overlast kunnen veroorzaken. Ik denk dan aan mensen die lijden aan psychosen en/of schizofrenie. Als de psychose niet (adequaat) behandeld wordt kan zo'n mens overlast geven. Het zijn kwetsbare mensen, die echter in de meeste gevallen geen overlast geven, doch een teruggetrokken bestaan lijden. Soms zijn het zeer creatieve, inventieve mensen, die in een adequate niet tuttel setting, die hen recht doet, kunnen presteren. De hulp aan hen schiet ernstig tekort, in alle opzichten.
De in de afgelopen jaren tot stand gekomen wet- en regelgeving op het gebied van sociale en gezondheidszorgwetgeving pakt voor deze kategorie mensen erg slecht uit. De jonge mensen die de ziekte treft zijn gebaat bij een stressarme omgeving met structuur, maar hebben net als ieder ander (jong) mens behoefte aan zingeving, contacten en, afhankelijk van de ernst van hun ziekte, zijn het mensen die kunnen en willen leren en werken, in een omgeving die tegemoet komt aan hun behoeften en rekening houdt met hun stressgevoeligheid en soms wisselende belastbaarheid. Er zijn veel vooroordelen t.o.v. mensen met een psychiatrische achtergrond. De eerste alinea in de brief van GGZ-Nederland versterkt die vooroordelen.
GGZ-Nederland pleit ook door te gaan met de overheveling van de ambulante en klinische curatieve psychiatrische zorg van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Ook de invoering van DBC's wordt bepleit, daarvoor zou er binnen de beroepsgroep van hulpverleners en bij patiënten een groot draagvlak bestaan.
Niets is minder waar. Alle patiënten die ik spreek en heel in het kort informeer, zijn zowel geschokt als fatalistisch. Ook ben ik nog geen behandelaar tegen gekomen die achter de invoering van DBC's staat en achter de overheveling naar deze zorgverzekeringswet. Men ervaart aan den lijve de toename van bureaucratie, de hete adem van productienormen en protocollen, die de hulpverlening aanzienlijk verslechteren en de invloed van de steeds dwingender zorginkopers en managers op de inhoud van de zorg. Aan de ene kant weet men totaal niet wat voor gevolgen de hele veranderende wetgeving heeft en al gehad heeft voor hun werk en hun patiënten, aan de andere kant worden ze geconfronteerd met een beperking van hun ruimte en tijd, nodig voor een goede behandeling van hun patiënten.
Wel kom ik (uitspraken van) managers en beleidsmakers van GGZ-instellingen en alle mogelijke patiëntenclubs tegen, waaronder de NPCF die allerlei moois zeggen te bewerkstelligen, maar die steeds maar weer akkoord gaan en zelfs initiëren dat de invloed van de individuele patient op zijn behandeling volstrekt ondergeschikt wordt aan de belangen van de zorgverzekeraars en van bureaucratische (staats-) organen, die zich graag geheel en al storten op de sturing van de zorgmarkt, met voorbijgaan van de belangen van de patiënten en ook van de belangen van hen die de zorg moeten realiseren, in de hoop dat 'de markt op een wonderbaarlijke manier tot de hemel in commercieel GGzorgbedrijfsland zal leiden en uiteraard zullen de zegeningen dan ook neerdalen op de patiënten.
Zie de fantastische resultaten in de thuiszorg, het openbaar vervoer, de energiemarkt. Allemaal veel beter geworden en goedkoper voor de gebruiker toch?
Er is geen vrije artsenkeuze, er is geen beroepsgeheim meer. Zeker op het zeer persoonlijke gebied dat in de geestelijke gezondheidszorg aan de orde is, denk ook aan psychotherapie, denk ook aan mensen met oorlogservaringen, geweld- en/of incestervaringen, vaak met een ernstig verstoord vertrouwen in mensen, is een geheimhoudingsplicht en een medisch- of daaraan gelieerd beroepsgeheim van doorslaggevend belang voor het welslagen van een therapie of een behandelcontact.
Ook bij mensen die lijden aan een psychotische stoornis, vaak met paranoïde trekken is het van belang te kunnen vertrouwen op het beroepsgeheim van de behandelaar. DBC's dienen niet het beroepsgeheim, dienen niet het belang van de patiënten, integendeel, dienen andere belangen, commerciële belangen van verzekeraars, onduidelijke belangen van bureaucratische (staats)organisaties, belangen van ICT-bedrijven Niet de arts bepaalt samen met de patient de behandeling, maar het zorgkantoor/verzekeraar, die vervolgens, als die dat nodig vindt het dossier kan opeisen en inzien door een ieder die de verzekeraar daarvoor aanwijst (zie addendum zorgverzekeraars). Het burgerservicenummer in de zorg, dat dreigt ingevoerd te worden tegen het advies van bijvoorbeeld de commissie van Tijn, heeft zeer veel de privacy bedreigende consequenties. Al vanaf het begin van oprichting heeft Vektis, een onderafdeling van Zorgverzekeraars Nederland een database met informatie van alle mensen in Nederland m.b.t. medicijngebruik en ziektes en behandelingen. Illegaal, maar gesanctioneerd door VWS.
In de polissen van alle verzekeraars staan clausules waarin verzekerden akkoord gaan met de verregaande doorbreking van het beroepsgeheim ten bate van de zorgverzekeraars. Iedereen is verplicht verzekerd. Niet akkoord gaan met de polisvoorwaarden betekent geen verzekering kunnen afsluiten of wel een verzekering afsluiten waarbij de verzekeraar zegt dat wat men zegt ten aanzien van de polisvoorwaarden nietig is omdat er geen onderhandelingsruimte is van een particulier en een zorgverzekeraar. Dat betekent dat een ieder die vasthoudt aan zijn of haar grondrecht wel premie moet betalen, maar nimmer aanspraak kan maken op een vergoeding en nimmer aanspraak kan maken op medische behandeling, tenzij hij of zij dat zelf bekostigt, dus rijk is.
Veel mensen die ik spreek weten niets van wat er allemaal gaande is, zelf juristen zijn hiervan niet op de hoogte. Op een bijeenkomst ICT en Recht zeiden juristen in de zaal op een opmerking van mij over het doorbreken van de privacy dat dat niet kan op basis van Europese en andere verdragen en op basis van de grondwet. Toch gebeurt het omdat aangenomen wetten in Nederland niet getoetst kunnen worden aan de grondwet, het kan wel aan buitenwettelijke regels en wel aan verdragen, maar dat gebeurt vrijwel niet in Nederland.
Tot slot wil ik u attent maken op een aantal beroepsprocedures die lopen bij rechtbanken in Nederland o.a. door regionale afdeling van NVVP tegen goedkeuring van het addendum door CBP. Het topje van een ijsberg van psychotherapeuten en psychiaters die zich nog steeds verzet tegen de de basis van hun werk ondergravende Zvw, waarvan het addendum een uitvloeisel is, die schade berokkent aan hun clienten, een wet die het grondrecht van hun patiënten/clienten op geheimhouding volledig ondergraaft. Het merendeel van de behandelaren is tegen DBC-dering en overgaan van AWBZ naar Zvw, maar doet mee omdat men denkt niet anders te kunnen en is terecht bang voor verlies van werk en inkomen.
Hoogachtend,
J.S. van der Zee
(o.a. contactpersoon Ypsilon Almere)
Voer hier uw username en password in:
